eprd@eprd.pl
+48 41 345 32 71
Aktualności
W dniach 3-4 października w siedzibie Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowego Instytutu Badawczego (IUNG-PIB) odbyło się spotkanie inaugurujące Krajowy Hub Biogospodarki. Na zaproszenie IUNG-PIB, Fundacji Edukacji i Dialogu Społecznego PRO CIVIS oraz firmy EPRD Biuro Polityki Gospodarczej i Rozwoju Regionalnego Sp. z o.o. w sali Pałacu Czartoryskich zgromadziło się blisko sześćdziesięcioro reprezentantów prawie czterdziestu podmiotów z całej Polski. Wśród nich byli przedstawiciele świata nauki, biznesu, organizacji pozarządowych, instytucji otoczenia biznesu oraz administracji regionalnej i rządowej. Celem spotkania było rozpoczęcie procesu integracji ważnych przedstawicieli polskiego ekosystemu biogospodarki wokół inicjatywy stworzenia Krajowego Hubu Biogospodarki.
Konferencję otworzył Prof. dr hab. Wiesław Oleszek, Dyrektor IUNG-PIB. Witając wszystkich zebranych, przedstawił potencjał ekspercki i badawczy Instytutu w zakresie różnych obszarów biogospodarki oraz zrealizowane i bieżące inicjatywy projektowe. Drugie przemówienie należało do Pana Tadeusza Pęczka, Prezesa Fundacji PRO CIVIS oraz założyciela EPRD. Przedstawił on blisko 30-letnie doświadczenie w projektach międzynarodowych, ogromną wagę wiedzy i konieczność nawiązywania współpracy dla realizacji wspólnych celów.
W trakcie pierwszego dnia konferencji przeprowadzono trzy panele eksperckie mające na celu przybliżenie różnych aspektów polskich realiów biogospodarczych. W trakcie prowadzonego przez dr. hab. Pawła Chmielińskiego panelu „Konsekwencja zmian klimatu a rola biogospodarki” poruszono niezwykle istotne kwestie wpływu zmian klimatycznych na realia funkcjonowania światowej gospodarki oraz środowiska naturalnego: od ekstremalnych zdarzeń pogodowych po perspektywę presji migracyjnej (dr hab. Jerzy Kozyra IUNG-PIB). W drugim wystąpieniu zaprezentowano inspirujący przykład biogazowni funkcjonującej w oparciu o polską technologię w miejscowości Przybroda oraz doświadczenia związane z obecnie budowaną pierwszą w Polsce biometanownią (Brody) w Wielkopolsce, a także realia związane z ich realizacją oraz użytkowaniem (prof. dr hab. Jacek Dach). Ostatnim wystąpieniem była prezentacja dotycząca lepszego gospodarowania zasobami wodnymi na terenach rolniczych (i nie tylko) w Polsce, przede wszystkim w oparciu o stosowanie mikroorganizmów (Sławomir Gacka, ProBiotics Polska).
Panel „Finansowanie biogospodarki” prowadzony przez dr. hab. Grzegorza Siebielca poświęcony był zewnętrznym źródłom finansowania badań, innowacji oraz inicjatyw integrujących podmioty biogospodarcze. Przedstawicielki instytucji wdrażających i pośredniczących w rozdysponowaniu środków wsparcia przedstawiły możliwości finansowania ze źródeł krajowych (Anna Gołdys, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie) oraz międzynarodowych (Adrianna Pawlik, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju”). Skupiono się na konkursach w ramach mechanizmu „Współpraca” oraz tych finansowanych przez Komisję Europejską w ramach Klastra 6 Horyzontu Europa.
Ostatni z paneli został poprowadzony przez prof. dr hab. Mariusza Matykę, a poświęcony był „Koncepcji rozwoju biogospodarki poprzez zwiększanie wartości dodanej”. W tym niezwykle ważnym panelu pokazującym biogospodarkę wdrażaną w praktyce, poruszone zostało całe spektrum tematów: wykorzystanie robotyki, sztucznej inteligencji oraz uczenia maszynowego w zastosowaniu oprysku w uprawie owoców jagodowych (dr inż. Łukasz Kopiński, Ribes Technologies Sp. z o.o.), farmy wertykalne (Dawid Drzewiecki, Vertigo Farms Sp. z o.o.), zintegrowany model biznesowy w akwakulturze (Anna Pyć, PUSTELNIA Sp. z o.o), rola biokompostu w zwiększaniu wartości dodanej biomasy (dr inż. Tomasz Wojciechowski, Prezes GWDA Piła Sp. z o.o.), ekstrakcja biomasy (Tadeusz Pęczek, InnEco Sp. z o.o.) oraz możliwości wykorzystania biomasy drzewnej (dr hab. inż. Wojciech J. Cichy, Sieć Badawcza Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny) i lignocelulozowej (Prof. dr hab. Mariusz Stolarski, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie).
W ostatnich wystąpieniach mgr inż. Piotr Jurga (IUNG-PIB) przedstawił założenia i cele obecnie realizowanego projektu CEE2ACT oraz podkreślił realną potrzebę opracowania strategii na rzecz rozwoju biogospodarki w Polsce. Kontynuacją wystąpienia była wspólna prezentacja wraz z Damianem Kuznowiczem (EPRD, PRO CIVIS) pokazująca cele, koncepcję i perspektywy rozwoju Krajowego Hubu Biogospodarki jako Krajowego Klastra Kluczowego.
W trakcie drugiego dnia konferencji, Damian Kuznowicz (EPRD, PRO CIVIS) zaprezentował trendy i dobre praktyki w zakresie edukacji w biogospodarce w krajach UE będące wynikiem realizacji projektu BIObec. Krajowy Hub Biogospodarki powinien być w swoich działaniach nakierowany na kwestie szeroko pojętej edukacji, wymiany doświadczeń oraz podnoszenia świadomości o biogospodarce i obiegu zamkniętym związanym z gospodarczym wykorzystaniem biomasy i produktów ubocznych jej przetwarzania. Ostatnim punktem wydarzenia były warsztaty, podczas których różne grupy interesariuszy miały szansę wyrazić swoją opinię odnośnie koncepcji Centrum Bioedukacji dla krajów Europy Wschodniej opracowanej w ramach projektu BIObec.
W wyniku debat przeprowadzonych w grupach roboczych (nauka, administracja publiczna, biznes i organizacje pozarządowe) zaprezentowanych przez prelegentów wybranych z każdej grupy oraz sesji pytań i odpowiedzi, zidentyfikowano kluczowe bariery stojące na drodze do rozwoju podmiotów w sektorach biogospodarki w Polsce:
- brak jasno określonych kierunków i strategii działania na poziomie kraju;
- brak zaufania i woli do współpracy, ale i platformy porozumienia;
- brak odpowiedniego poziomu świadomości oraz duże potrzeby edukacyjne w tym zakresie;
- brak dostosowania legislacji do potrzeb poszczególnych sektorów i łańcuchów biogospodarki.
Uczestnicy formułowali również swoje oczekiwania i potrzeby względem przyszłego Hubu. Przede wszystkim powinien być on platformą do spotkań i dyskusji, aby wśród wielu opinii i perspektyw mógł wypracować najlepsze rozwiązania i właściwe kierunki rozwoju. Ponadto stanowić przestrzeń wymiany innowacyjnych pomysłów oraz poszukiwania partnerów do wspólnych przedsięwzięć. Hub miałby również aktywnie angażować się w podnoszenie świadomości i przeciwdziałać dezinformacji związanej chociażby z nadużywaniem sformułowania „bioprodukty”. Działania, cele i propozycja wartości dla członków Hubu powinny być konkretnie i jasno sformułowane. Będzie to prowadziło do uwiarygodnienia inicjatywy jako realnego reprezentanta interesu biznesu, nauki, organizacji non-profit związanych z biogospodarką, a członkostwo w Hubie będzie mogło stanowić pewien rodzaj certyfikacji i potwierdzenia rzetelności prowadzonych działań prowadzonych przez jego członków. W ten sposób Krajowy Hub Biogospodarki powinien być ważnym doradcą dla strony rządowej i samorządowej, dostarczając pomysły i proponując rozwiązania wywodzące się z praktyki biznesowej, uwiarygodnione opinią nauki, co pozwoli na współtworzenie dokumentów strategicznych, rozwojowych i komunikacyjnych adresowanych do różnych grup interesariuszy (przedsiębiorcy/nauka/biznes) zaangażowanych w ten sektor. Funkcjonowanie Hubu może przyczynić się do przyśpieszenia opracowania krajowej strategii biogospodarki, która jest niezbędna, a w pierwszej kolejności mogłaby określać hierarchię oraz możliwości wykorzystania biomasy na różne cele.
W trakcie tych dwóch intensywnych dni prezentacji, paneli i rozmów kuluarowych, wielokrotnie podkreślano zasadność i potrzebę utworzenia Krajowego Hubu Biogospodarki. Koncepcja KHB i planowane perspektywy rozwoju, znalazły pozytywny odzew wśród uczestników z bardzo różnych grup oraz sektorów. Trzeba podkreślić, że jednoznacznie uwidoczniła się potrzeba współpracy i integracji, nakierowanej na stworzenie sieci podmiotów mających różne potrzeby, ale wspólny cel nakierowany na ustanowienie narodowej strategii dla biogospodarki oraz jej efektywną implementację. Mając na uwadze zmiany geopolityczne, możliwości finansowania oraz wsparcie instytucjonalne na poziomie krajowym i europejskim, należy wykorzystać szansę, jaką daje Europejski Zielony Ład, oraz szerokie możliwości wsparcia finansowego dla działań integracyjnych, strategicznych, programowych i wspólnych wdrożeń w sektorze biogospodarki. W ten sposób Polska, jako największy kraj w Europie Środkowo-Wschodniej, może stać się pozytywnym przykładem zmian, a podnosząc swoją innowacyjność i konkurencyjność, przyczyniać się do wzmocnienia pozycji gospodarczej i skutecznie odpowiadać na obecne i przyszłe wyzwania społeczne i środowiskowe.
